#EUzaTebe – za kulturno nasleđe i turizam
Nacionalni park sa pogledom na Dunav i bogatu istoriju
Najveći nacionalni park u Srbiji, Đerdap, prostire se duž stotinu kilometara desne obale Dunava, na granici sa Rumunijom. Poznat i kao Gvozdena vrata, jedan je od najlepših nacionalnih parkova u Srbiji, čuven po istorijskom značaju, bogatom biodiverzitetu i lepim pejzažima.
Jedna od prvih asocijacija na Đerdap je istoimena klisura na Dunavu koja formira prirodnu granicu između Srbije i Rumunije, a poznata je po strmim liticama i stenama. Nacionalni park Đerdap dom je različitim biljnim i životinjskim vrstama, od kojih su neke veoma retke i ugrožene. Na Đerdapu su i važne arheološke lokacije i istorijski spomenici, kao i ostaci drevnih utvrđenja i naselja.
Sa ciljem bolje promocije turističkih kapaciteta ovog područja, zaposleni u NP Đerdap završili su niz obuka u okviru projekta “EU za kulturno nasleđe i turizam”. Kladovo je jedna od osam opština iz istočne Srbije i Donjeg Podunavlja koje su obuhvaćene ovim projektom radi unapređenja predstavljanja svojih kulturnih i turističkih potencijala.
U blizini današnjeg mesta Kostol kod Kladova bio je Trajanov most, monumentalni rimski most preko Dunava, izgrađen početkom II veka nove ere za vreme vladavine cara Trajana. Spajao je rimske provincije Dakiju (današnju Rumuniju) i Meziju (današnju Srbiju). Smatra se jednim od najimpresivnijih građevinskih dostignuća antike. Sagrađen je između 103. i 105. godina nove ere da bi omogućio lakši prelaz rimskih trupa tokom Trajanovih ratova protiv Dahija. Bio je dug 1.135 metara i imao je 12 lukova, od kojih je svaki luk bio visok oko 20 metara. U vreme kada je izgrađen, bio je to najduži most na svetu.
Ostaci mosta vidljivi su i danas, a temelji se mogu videti tokom niskog vodostaja na dnu Dunava.
Trajanov most bio je predmet brojnih arheoloških istraživanja kada su otkrivene brojne činjenice o rimskim građevinskim tehnikama. U blizini je i Trajanova tabla, veliki natpis koji slavi izgradnju mosta i predstavlja važan arheološki dokument iz tog perioda.
Područje oko Đerdapa veoma je bogato lokalitetima na kojima se nalaze eksponati i artefakti iz perioda dužeg od 10.000 godina. Kao ogranak Narodnog muzeja u Beogradu, u Kladovu je 1996. godine osnovan Arheološki muzej Đerdapa, kao jedan od dva arheološka muzeja u Srbiji i predstavlja jednu od najbogatijih arheoloških zbirki.
Istraživanja su započeta 1960. godine i od tada su pronađeni važni predmeti iz različitih epoha na dunavskom prostoru. Najvažniji su oni koji svedoče o postojanju Rimljana, pa su, osim, predmeta za svakodnevnu upotrebu, pronađene i čitave građevine, kao što je tvrđava Diana. To utvrđenje nalazi se u sklopu Arheološkog parka, zajedno sa Tvrđavom Fetislam, Trajanovom tablom, Trajanovim mostom i ostacima Trajanovog puta – Trajanovim kanalom.
“Najveći deo izloženih predmeta je iz perioda Rimskog carstva, a manji deo je iz praistorije. Tu imamo mezolit, ali ne Lepenski vir, nego sa drugih lokaliteta iz tog vremena, kao što su hajdučka vodenica Padina, starčevačka i vinčanska kultura, metalno doba, eneolit ili bakarno doba, gvozdeno i bronzano doba”, kaže Siniša Lekić iz Arhivskog muzeja Đerdapa u Kladovu.
U jednoj muzejskoj celini nalaze se retki predmeti iz perioda od VII milenijuma pre nove ere, do XVII veka nove ere. Na glavama ženskih figura prikazan je insekt, koji su obično tumačili kao pčelu. Nedavno su stručnjaci pretpostavili da je reč o endemskoj vrsti insekta koja je živela u okolini Kladova – Golubačka mušica, koja je u prošlosti bila odgovorna za pomor stoke. “Figurina je stara 3000 godina i ako je tačna pretpostavka da je na njoj mušica, ona ne pokazuje da su ljudi pokušali da se zaštite”, kaže Lekić. U Arheološkom muzeju u Kladovu čuva se i odlivak Trajanovog stuba, kao i statue različitih božanstava, kao što je boginja Diana, po kojoj obližnja tvrđava nosi ime.
Zahvaljujući projektu “EU za kulturno nasleđe i turizam”, opština Kladovo sada je predstavljena i preko mobilne aplikacije i četiri tematske ture kroz priče, fotografije i video zapise. Tematske ture uključuju verske i narodne običaje i tradiciju, upoznavanje sa prirodnim znamenitostima, kulturnom baštinom i lokacijama na kojima su snimani filmovi i televizijske serije u istočnoj Srbiji.
Bespovratna sredstva su tokom projekta dobili i privatnici koji se bave turizmom, ugostiteljstvom i vinarstvom. Namera je da se podrže mali i porodični biznisi u unapređenju i razvoju svoje turističke ponude. Kroz projekat su podržana održiva i zelena rešenja, ona koja promovišu energetsku efikasnost u turizmu, kao i predlozi koji se bave promocijom kulturnog nasleđa, tradicije i prirodnih lepota ovog područja. Krajnji cilj podrške je da se turistička ponuda regiona podigne na viši nivo, da se prošire kapaciteti turističkih usluga i time poveća broj domaćih i stranih turista.
FETISLAM
FELIX ROMULIANA
RAJAČKE PIMNICE
KRALJEV PODRUM